Maj?c na uwadze Dekrety Kongregacji Kultu Bo?ego i Dyscypliny Sakramentów «W czasie COVID-19» z dnia 19 marca 2020 roku i «W czasie COVID-19 (II)» z dnia 25 marca 2020 roku, „Wskazania Prezydium Konferencji Episkopatu Polski dla biskupów odno?nie do sprawowania czynno?ci liturgicznych w najbli?szych tygodniach” z dnia 21 marca 2020 roku oraz bior?c pod uwag? „Rozporz?dzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 r. zmieniaj?ce rozporz?dzenie w sprawie og?oszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii” (Dz. U. poz. 522) i „Komunikat Przewodnicz?cego Konferencji Episkopatu Polski w zwi?zku z kolejnym ograniczeniem liczby uczestników zgromadze?” z dnia 24 marca 2020 roku, przekazuj? moim Drogim Kap?anom i Wiernym kolejne zarz?dzenia na czas stanu epidemii. Powinna nami w tych dniach kierowa? troska o zapobie?enie rozprzestrzenianiu si? wirusa, chroni?c przed zaka?eniem nim wiernych, ale tak?e obrona od infekcji kap?anów – szafarzy sakramentów ?wi?tych. W podobnych okoliczno?ciach t? sam? trosk? okazywa? mój poprzednik B?ogos?awiony Arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski.

Obchody Wielkiego Tygodnia
i ?wi?tego Triduum Paschalnego M?ki i Zmartwychwstania Pa?skiego

1. Wskazania ogólne
1.1. Zgodnie z Dekretem Kongregacji Kultu Bo?ego i Dyscypliny Sakramentów z dn. 25 marca 2020 roku, biskupi i kap?ani powinni obchodzi? obrz?dy Wielkiego Tygodnia bez udzia?u wiernych, unikaj?c koncelebry i pomijaj?c przekazanie sobie znaku pokoju. Oprócz kap?ana / kap?anów, dla godnego celebrowania obrz?dów Wielkiego Tygodnia, sugeruje si? obecno?? maksymalnie trzech pe?noletnich us?uguj?cych i organisty.
1.2. Nale?y przypomnie? wiernym w og?oszeniach oraz za pomoc? mediów spo?eczno?ciowych i internetu, ?e przez nieobecno?? na liturgiach Wielkiego Czwartku, Wielkiego Pi?tku i Wigilii Paschalnej nie pope?nia si? grzechu.
1.3. W trosce o zdrowie i odpowiedzialno?? za innych, zw?aszcza za starszych, pami?tajmy o mo?liwo?ci skorzystania z dyspensy od obowi?zku niedzielnej i ?wi?tecznej Mszy ?wi?tej, której udzieli?em do dnia 29 marca 2020 roku, a któr? przed?u?am do dnia 12 kwietnia 2020 roku, czyli Niedzieli Zmartwychwstania Pa?skiego w??cznie (por. Dekret Biskupa P?ockiego z dnia 25 marca br.). Przypomina si? tak?e, zw?aszcza rodzicom, ?e t? dyspens? obj?te s? równie? dzieci i m?odzie?. Ufajmy, ?e im bardziej zmobilizujemy si? jako spo?ecze?stwo do przezwyci??enia kryzysu sanitarnego, tym szybciej i z tym wi?ksz? rado?ci? zgromadzimy si? wokó? o?tarzy w naszych ko?cio?ach, by dzi?kowa? Bogu za dar nowego ?ycia.
1.4. Wszystkie liturgie, którym b?d? przewodniczy? Ksi??a Biskupi, b?d? transmitowane przez Katolickie Radio Diecezji P?ockiej oraz na kanale KRDP na YouTube. Celebracje w Bazylice Katedralnej w P?ocku b?d? odbywa?y si? jedynie w obecno?ci Ksi??y Biskupów i wskazanych imiennie osób, by nie przekroczy? liczby 5.
1.5. Warto, by ksi??a proboszczowie tak zaprogramowali celebracje Wielkiego Tygodnia i Triduum Paschalnego, aby wierni mogli w nich uczestniczy? tak?e za pomoc? mediów (por. Dekret Kongregacji Kultu Bo?ego i Dyscypliny Sakramentów z dn. 25 marca 2020 roku). Dzi?kuj? wszystkim kap?anom za ogromny trud, jaki ponosz?, by organizowa? w nowych warunkach transmisje Mszy ?wi?tych. ?rodki spo?ecznego przekazu sta?y si? w tym trudnym czasie naszymi ambonami, dlatego zadbajmy, w miar? mo?liwo?ci, o obecno?? w nowych mediach i przekaz Eucharystii za ich pomoc?.
1.6. W miar? mo?liwo?ci zadbajmy o to, by liturgia Wielkiego Tygodnia i ?wi?tego Triduum Paschalnego, mimo trudnych warunków, by?a godna i pi?kna w swojej prostocie. Tam, gdzie to mo?liwe, zadbajmy o w?a?ciwe ?piewy.
1.7. Je?li to mo?liwe, w okresie Wielkiego Tygodnia zorganizujmy wiernym tak?e transmisje modlitwy Liturgi? Godzin z naszych ko?cio?ów parafialnych.

2. Niedziela Palmowa
2.1. W Bazylice Katedralnej w P?ocku zostanie zastosowana druga forma upami?tnienia wjazdu Pana do Jerozolimy, przewidziana w  „Mszale Rzymskim” (s. 110-111). W ko?cio?ach parafialnych nale?y natomiast zastosowa? trzeci? form?, czyli zwyk?e wej?cie („Msza? Rzymski”, s. 111).

3. Wielki Tydzie?
3.1. Msza Krzy?ma z po?wi?ceniem ?wi?tch olejów zostanie odprawiona przeze mnie w Bazylice Katedralnej w P?ocku w gronie wyznaczonych imiennie osób. 
3.2. Po zako?czeniu pandemii zostanie zorganizowana specjalna Msza ?wi?ta dzi?kczynna z udzia?em kap?anów, z odnowieniem przyrzecze? kap?a?skich. Oleje ?wi?te b?dzie mo?na odebra? w Kurii Diecezjalnej po zako?czeniu pandemii. Do tego czasu nale?y u?ywa? starych olejów.

4. ?wi?te Triduum Paschalne
4.1. Ka?dy kap?an mo?e w Wielki Czwartek odprawi? Msz? ?wi?t? bez udzia?u ludu. W czasie Mszy Wieczerzy Pa?skiej nie nale?y organizowa? obrz?du Mandatum, czyli obmycia nóg. W miar? mo?liwo?ci mo?na zadba? o transmitowanie Mszy Wieczerzy Pa?skiej za pomoc? mediów spo?eczno?ciowych. Nie nale?y przygotowywa? O?tarza Wystawienia. Na ko?cu liturgii Naj?wi?tszy Sakrament pozostaje w tabernakulum, a ostatnim obrz?dem jest odmówienie Modlitwy po Komunii. Zgodnie z rubrykami „Msza?u Rzymskiego” po zako?czeniu celebracji o?tarz nale?y obna?y?. Adoracja indywidualna mo?e odbywa? si? do godz. 20.00, po czym trzeba zamkn?? ko?ció?. Pami?tajmy, ?e w ko?ciele w czasie adoracji mo?e znajdowa? si? jednocze?nie maksymalnie 5 osób. Nale?y zadba? o odpowiedni? liczb? konsekrowanych komunikantów z my?l? o chorych. 
4.2. W Wielki Pi?tek M?ki Pa?skiej liturgi? rozpoczyna si? jak zwykle od przej?cia z zakrystii do prezbiterium. W Modlitwie powszechnej prosz? doda? nast?puj?ce wezwanie (po 9., a przed 10.): 
„Módlmy si? za tych, którzy cierpi? z powodu pandemii na ca?ym ?wiecie oraz za wszystkich, którzy opiekuj? si? nimi i walcz? z chorob?, aby nie utracili nadziei.
Modlitwa w ciszy. Po niej kap?an ?piewa:
Bo?e, Twoja wola kieruje wszystkimi chwilami naszego ?ycia, † przyjmij modlitwy, które sk?adamy za chorych braci i siostry oraz opiekuj?cych si? nimi, aby wyprosi? dla nich Twoje mi?osierdzie, * i przemie? naszą obaw? w radosne dzi?kczynienie. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen”.
W czasie adoracji krzy?a oddanie mu czci odbywa si? przez przykl?kni?cie lub sk?on. Krzy? ca?uje jedynie celebrans. Na zako?czenie liturgii przenosi si? Naj?wi?tszy Sakrament do symbolicznego Grobu Pa?skiego bez procesji. Adoracja indywidualna wiernych mo?e trwa? do godz. 21.00. Pami?tajmy, ?e w czasie adoracji w ko?ciele mo?e znajdowa? si? jednocze?nie maksymalnie 5 osób. W wyznaczonym miejscu w ko?ciele mo?na wystawi? skarbon?, do której wierni mogliby sk?ada? ofiary na rzecz Ziemi ?wi?tej. 
4.3. Nale?y zrezygnowa? z budowy okaza?ego Grobu Pa?skiego. Na bocznym o?tarzu lub w pobli?u prezbiterium mo?na urz?dzi? skromne miejsce do wystawienia Naj?wi?tszego Sakramentu. B?dzie to znakiem jednoczenia si? Ko?cio?a z cierpieniem Chrystusa w wielu braciach i siostrach chorych oraz opiekuj?cych si? nimi na ca?ym ?wiecie. 
4.4. W Wielk? Sobot? nie wolno organizowa? tradycyjnego b?ogos?awie?stwa pokarmów w ko?cio?ach lub poza nimi. Stwarza?oby to du?e niebezpiecze?stwo zara?enia, zarówno wiernych, jak i kap?anów. Nale?y ?ywi? nadziej?, ?e taka jednorazowa sytuacja wzbudzi w wiernych refleksj? na temat warto?ci modlitwy wspólnotowej i wi?kszego szacunku do kultywowanych tradycji. Prosz?, by w ka?dej rodzinie w poranek wielkanocny zosta?o przeprowadzone „B?ogos?awie?stwo sto?u”, wed?ug ksi?gi „Obrz?dy b?ogos?awie?stw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich”, t. 2, Katowice 2001, nr 1347-1350. Tekst tej modlitwy jest dost?pny w mediach spo?eczno?ciowych i na stronie internetowej diecezji p?ockiej. Prosz? j? wydrukowa? i roz?o?y? w ko?cio?ach lub innych miejscach, by wierni mogli zabra? j? do domów. Mo?liwo?? indywidualnej adoracji Naj?wi?tszego Sakramentu przy Grobie Pa?skim mo?e trwa? od rana do rozpocz?cia Wigilii Paschalnej, kiedy to nale?y j? zako?czy? i nie wznawia? po zako?czeniu liturgii. Pami?tajmy, ?e w ko?ciele podczas adoracji mo?e znajdowa? si? jednocze?nie maksymalnie 5 osób. Przy Grobie Pa?skim nie mog? pe?ni? warty stra?acy ani inne s?u?by.
4.5. Wigili? Paschaln? mo?na rozpocz?? najwcze?niej o godz. 20.00 zwyk?ym wyj?ciem z zakrystii do prezbiterium. Zgodnie z „Dekretem Kongregacji Kultu Bo?ego i Dyscypliny Sakramentów” z dnia 19 marca 2020 roku na pocz?tku pomijamy rozpalenie ogniska. Liturgi? rozpoczynamy w prezbiterium od odmówienia przewidzianych modlitw przy paschale. Nast?pnie nale?y zapali? pascha? (np. od ?wiecy lub znicza), jeden raz za?piewa? s?owa: „?wiat?o Chrystusa” i „Or?dzie Paschalne”. W czasie Liturgii S?owa mo?na odczyta? wszystkie przewidziane czytania. W czasie Liturgii chrzcielnej pomijamy po?wi?cenie wody i pokropienie wiernych, a przeprowadzamy jedynie odnowienie przyrzecze? chrzcielnych. Liturgia Eucharystyczna sprawowana jest zwyczajnie.
4.6. Po liturgii Wigilii Paschalnej i w Niedziel? Zmartwychwstania Pa?skiego nie urz?dzamy procesji rezurekcyjnej. 
4.7. Je?li chcemy przygotowa? wiernym wod? ?wi?con?, mo?e by? ona dystrybuowana jedynie w ma?ych butelkach. Nie wolno stawia? wody w naczyniach do czerpania przez wiernych.
4.8. Je?li nie ma niebezpiecze?stwa ?mierci, chrzty z uroczysto?ci Zmartwychwstania Pa?skiego nale?y prze?o?y? na dalszy czas. Zamiast procesji rezurekcyjnej zaleca si?, aby celebrans na zako?czenie liturgii udzieli? b?ogos?awie?stwa Naj?wi?tszym Sakramentem przed bram? ko?cio?a.
4.9. Udzielam wszystkim kap?anom jednorazowej zgody na kwadrynacj? w Niedziel? Zmartwychwstania Pa?skiego.
4.10. Nie nale?y stosowa? aspersji w czasie trwania pandemii.

Dyscyplina kultu Bo?ego i sakramentów ?wi?tych

5. Sakrament chrztu
5.1. Sprawowanie sakramentu chrztu ?wi?tego, poza niebezpiecze?stwem ?mierci, winno si? od?o?y? poza czas pandemii.
5.2. Sakrament chrztu ?wi?tego powinien by? sprawowany podczas niedzielnej Mszy ?wi?tej, jednak w obecnej sytuacji nale?y roztropnie celebrowa? go poza Eucharysti?, w czasie ustalonym z rodzicami dziecka. Bardziej wskazana jest forma chrztu jednego dziecka, powinno si? unika? chrztu wielu dzieci podczas jednej celebracji, pami?taj?c zawsze o rozporz?dzeniu o liczbie uczestników do 5 osób.
5.3. Do sprawowania liturgii chrzcielnej za ka?dym razem nale?y u?ywa? nowo po?wi?conej wody.
5.4. Nale?y bezwzgl?dnie dezynfekowa? przed i po u?yciu naczynia u?ywane do liturgii chrzcielnej.
5.5. Namaszczenie krzy?mem ?wi?tym powinno by? poprzedzone i zako?czone dezynfekcj? d?oni kap?ana.
5.6. Kap?an powinien zawsze zachowa? odpowiedni dystans od chrzczonego dziecka oraz rodziców i chrzestnych.

6. Sakrament bierzmowania
6.1. Do Wielkanocy zostaje zawieszone sprawowanie sakramentu bierzmowania w diecezji p?ockiej.
6.2. Ksi??a odpowiedzialni za przygotowanie do sakramentu bierzmowania powinni zadba? o przekazanie za pomoc? ?rodków elektronicznych w?a?ciwych na ten czas materia?ów dla kandydatów do bierzmowania.

7. Sprawowanie Naj?wi?tszej Ofiary
7.1. Przypominam raz jeszcze Ksi??om Proboszczom, aby poza liturgi? Wielkiego Tygodnia dbali o zachowanie przepisu w?adz pa?stwowych o limicie 5 osób na Mszach ?wi?tych i nabo?e?stwach w ?wi?tyniach, oprócz osób sprawuj?cych kult religijny (kap?ana / kap?anów, us?uguj?cego / pe?noletniego ministranta i organisty), je?li nie b?d? og?oszone inne normy prawa pa?stwowego. Pierwsze?stwo w udziale w liturgii powinno da? si? wiernym, którzy zamówili intencj? mszaln?. Nale?y zadba? o przynajmniej jednometrowy dystans mi?dzy uczestnikami liturgii. Na drzwiach ?wi?ty? prosz? wywiesi? kartk? z informacj? nast?puj?cej tre?ci: „Zgodnie z zarz?dzeniem w?adz pa?stwowych i ko?cielnych w ko?ciele mo?e znajdowa? si? jednocze?nie maksymalnie 5 uczestników liturgii”.
7.2. Przed sprawowaniem Naj?wi?tszej Ofiary nale?y dok?adnie umy? r?ce oraz zdezynfekowa? je w zakrystii.
7.3. Powinno si? zadba? o cz?st? wymian? bielizny kielichowej i innych elementów wyposa?enia liturgicznego, które maj? kontakt z d?o?mi.
7.4. W czasie przekazywania znaku pokoju nale?y ograniczy? si? do sk?onu g?owy w stron? innych uczestników liturgii. Tak samo powinni post?powa? koncelebransi i us?uguj?cy.
7.5. Tam, gdzie to mo?liwe, na czas trwania epidemii, nale?y unika? koncelebry (por. Dekret Kongregacji Kultu Bo?ego i Dyscypliny Sakramentów z dn. 25 marca 2020 roku). Je?li b?dzie ona praktykowana, z kielicha spo?ywa g?ówny celebrans, inni przyjmuj? Cia?o i Krew Pa?sk? przez zanurzenie, a na zako?czenie g?ówny celebrans spo?ywa pozosta?? Krew Pa?sk?.
7.6. Nale?y wprowadzi? w ?ycie sposób udzielania Komunii ?wi?tej, opisany we Wskazaniach Prezydium Episkopatu Polski z dnia 12 marca 2020 roku nr 2B. Bezwzgl?dnie trzeba zachowa? przy tym zasady higieny. Nawet je?li nie powinno si? nikomu nakazywa? przyjmowania Komunii ?wi?tej na r?k?, nale?y u?wiadamia? wiernym powag? sytuacji oraz trosk? o to, by nie tylko przyjmuj?cy unikn?li zara?enia, ale tak?e kap?an, cz?sto jedyny szafarz w danej wspólnocie parafialnej, zosta? ustrze?ony od infekcji. Przed Msz? ?wi?t?, zw?aszcza w niedziele, kap?ani powinni poinstruowa? wiernych, w jaki sposób przyjmuje si? Cia?o Pa?skie na r?k?.
7.7. W czasie trwania stanu epidemii osoby uczestnicz?ce w liturgii Mszy ?wi?tych za pomoc? mediów mog? korzysta? z daru Komunii duchowej. Specjalna instrukcja, jak j? praktykowa?, zosta?a udost?pniona w mediach diecezjalnych do pobrania i rozpowszechniania w?ród wiernych.
7.8. A? do odwo?ania zostaje wstrzymana pos?uga nadzwyczajnych szafarzy Komunii ?wi?tej w parafiach.

8. Pierwsza Komunia ?wi?ta
8.1. Prosz? Ksi??y Proboszczów, aby zadbali o prowadzenie przygotowania do Pierwszej Komunii ?wi?tej za pomoc? mediów i internetu. Ksi??a i katecheci s? zobowi?zani do wysy?ania elektronicznego za po?rednictwem rodziców materia?ów dotycz?cych kolejnych miesi?cznych spotka?. Mo?na korzysta? z linków i pomocy, zamieszczanych na stronie internetowej Wydzia?u Katechetycznego.
8.2. Nale?y uspokoi? i poprosi? rodziców, aby nie podejmowali decyzji o odwo?ywaniu uroczysto?ci komunijnych. Postanowienie co do liturgii Pierwszej Komunii ?wi?tej w diecezji p?ockiej zostanie podj?te, po roztropnym rozpatrzeniu sytuacji w Polsce, po Wielkanocy.
8.3. Powy?sze wskazania dotycz? tak?e Odnowienia Przyrzecze? Chrztu ?wi?tego.

9. Sakrament pokuty i pojednania
9.1. W pierwsze pi?tki miesi?ca powinno si? roztropnie ograniczy? udawanie si? z sakramentami do domów, zawsze z zachowaniem zasad bezpiecze?stwa. Ostateczn? decyzj? w tej sprawie podejmuje po rozeznaniu ksi?dz proboszcz.
9.2. Podczas sprawowania sakramentu pokuty i pojednania kap?ani powinni zachowa? daleko id?c? ostro?no??, a zarazem wielkoduszno?? wzgl?dem potrzebuj?cych go wiernych. Warto udost?pni? wiernym numer telefonu i adres mailowy, by równie? w taki sposób mogli umówi? si? na indywidualn? spowied? z duszpasterzem.
9.3. Chocia? w?a?ciwym miejscem sprawowania spowiedzi indywidualnej jest konfesjona?, zabezpieczony foli? i cz?sto dezynfekowany, to w miar? mo?liwo?ci nale?y przystosowa? do sprawowania sakramentu pokuty i pojednania oddzielne, wentylowane kaplice lub pomieszczenia w obr?bie ko?cio?a (np. zakrystie) lub poza nim (np. sale parafialne). Dbaj?c o zabezpieczenie poufno?ci i tajemnicy spowiedzi, w tymczasowej kaplicy pokutnej nale?y postawi? dwa krzes?a (dla szafarza i penitenta), oddzielone od siebie przynajmniej 1,5 metra, w miar? mo?liwo?ci umie?ci? krucyfiks lub obraz Jezusa Mi?osiernego. Mo?na u?ywa? masek ochronnych. Kap?an nie daje do uca?owania wiernym stu?y. Rozgrzeszenie penitent mo?e przyj?? równie? siedz?c. Pozostali oczekuj?cy winni znajdowa? si? w kolejce za drzwiami, ka?dy w odst?pie przynajmniej 1 metra od innych.
9.4. Nale?y powiadomi? wiernych o praktyce ?alu doskona?ego, o którym informuje Penitencjaria Apostolska w Nocie z dnia 19 marca 2020 roku. Zostan? udost?pnione w formie elektronicznej specjalne ulotki do przekazania wiernym, z instrukcj?, jak wzbudzi? w sobie akt ?alu doskona?ego z intencj? przyst?pienia do spowiedzi sakramentalnej, gdy b?dzie to mo?liwe.
9.5. Warto informowa? wiernych o odpustach udzielonych w Dekrecie z dnia 19 marca 2020 roku przez Penitencjari? Apostolsk? na czas pandemii.
9.6. Prosz? zach?ca? wiernych, zw?aszcza przez media, aby – w miar? mo?liwo?ci – od?o?yli spowied? wielkanocn? na czas po ustaniu stanu epidemii. W Polsce spowied? i Komunia ?wi?ta wielkanocna mog? by? praktykowane przez wiernych a? do uroczysto?ci Trójcy Przenaj?wi?tszej (7 czerwca 2020 roku). Prosz? wiernych, aby wzi?li pod uwag? mo?liwo?ci parafii oraz zdrowie szafarzy sakramentu pokuty i roztropnie zaplanowali przyst?powanie do spowiedzi, co mo?e by?, poza niebezpiecze?stwem ?mierci, prze?o?one na pó?niejszy czas po ustaniu pandemii.
9.7. We wskazanym czasie w okresie po pandemii ka?da z parafii, w porozumieniu z innymi kap?anami w dekanacie, zorganizuje dzie? spowiedzi, podczas którego wszyscy, którzy obecnie praktykuj? akt ?alu doskona?ego, b?d? mogli skorzysta? indywidualnie z sakrament pokuty, bez obecnych niepokojów i zb?dnego po?piechu.

10. Sakrament namaszczenia chorych
10.1. Sprawowanie sakramentu namaszczenia chorych nale?y ograniczy? do przypadków niebezpiecze?stwa ?mierci.
10.2. W czasie sprawowania namaszczenia oraz udzielania Wiatyku nale?y czyni? to bez zb?dnego rozci?gania nabo?e?stwa, z zachowaniem wszystkich zasad higieny. 
10.3. Przy spowiedzi indywidualnej kap?an powinien zachowa? bezpieczn? odleg?o?? od penitenta. Mo?e u?ywa? maski ochronnej.
10.4. W czasie namaszczenia kap?an mo?e u?ywa? jednorazowych r?kawiczek ochronnych. W uzasadnionym przypadku wystarczy jedno namaszczenie na czole lub innej cz??ci cia?a i wypowiedzenie ca?ej formu?y (por. kan. 1000 §1 KPK).
10.5. W czasie sprawowania sakramentu w domu mog? by? obecni cz?onkowie rodziny, z zachowaniem zasad ostro?no?ci i higieny, tak?e w trosce o zdrowie kap?ana.
10.6. W przypadku chorych obj?tych kwarantann? nale?y przestrzega? wskaza? kompetentnych w?adz. Zawsze pozostaje do dyspozycji telefon lub inne formy zdalnego kontaktu, poprzez które mo?na porozmawia?, zach?ci? do wzbudzenia aktu ?alu doskona?ego i Komunii duchowej.

11. Sakrament ma??e?stwa
11.1. Je?li narzeczeni uznaj?, ?e w obecnych warunkach chc? otrzyma? b?ogos?awie?stwo sakramentalnego zwi?zku ma??e?skiego, powinni im to umo?liwi? kap?ani, podchodz?c do sprawy z ?yczliwo?ci? i kompetencj?. Dotyczy to zarówno uroczysto?ci zaplanowanych w okresie stanu epidemii, jak i innych nagl?cych przypadków.
11.2. Gdyby narzeczeni, których sakrament ma??e?stwa przypada na czas stanu epidemii, mieli trudno?? z odbyciem Spotka? dla narzeczonych, wówczas ksi?dz proboszcz podejmie z nimi niezb?dne przygotowanie do sakramentu.
11.3. Wed?ug obecnych przepisów prawa, w czasie stanu epidemii w uroczysto?ci za?lubin, sprawowanej w ko?ciele, mo?e wzi?? udzia? nie wi?cej ni? 5 osób.
11.4. „Spotkania dla narzeczonych” w formie weekendowej oraz w dekanatach mog? by? prowadzone w czasie stanu epidemii jedynie zdalnie, za pomoc? internetu. Dotyczy to tych par, których uroczysto?? za?lubin zaplanowana jest na miesi?ce: kwiecie?, maj i czerwiec 2020 roku. Je?li narzeczeni maj? ?lub w dalszej perspektywie, nale?y ich poprosi? o prze?o?enie udzia?u w „Spotkaniach dla narzeczonych” na dalszy czas.
11.5. W zwi?zku z przek?adaniem daty ?lubu, ksi??a powinni zwróci? szczególn? uwag? na pó?roczny termin wa?no?ci ?wiadectw chrztu ?wi?tego i dokumentów z Urz?du Stanu Cywilnego.

12. Kapelani szpitalni
12.1. Kapelani szpitalni powinni ustali? sposób funkcjonowania i pos?ugi duszpasterskiej z w?adzami szpitali, pami?taj?c o roztropnym pogodzeniu troski o zbawienie wiernych z unikni?ciem zaka?enia.
12.2. W razie potrzeby, zgodnie z Not? Penitencjarii Apostolskiej, zostan? ustanowieni przeze mnie „nadzwyczajni kapelani szpitalni”.

13. Pogrzeb
13.1. Jakkolwiek pogrzeb jest okoliczno?ci? smutn? dla bliskich i rodziny zmar?ego, w planowaniu uroczysto?ci pogrzebowych nale?y zachowa? przepisy sanitarne w?adz pa?stwowych, tak?e obowi?zuj?ce w przypadku osób zmar?ych na choroby zaka?ne. W uroczysto?ci mo?e zatem wzi?? udzia? maksymalnie 5 osób z najbli?szej rodziny zmar?ego, nie licz?c sprawuj?cych kult religijny (kap?ana, us?uguj?cego i organisty) oraz osób zatrudnionych przez zak?ad pogrzebowy. Kap?an powinien poprosi?, by rodzina poinformowa?a innych o tym zarz?dzeniu, wynikaj?cym z przepisów w?adz pa?stwowych. 
13.2. Zach?ca si? kap?anów do zaproponowania rodzinie zmar?ego Mszy ?wi?tej po ustaniu stanu epidemii albo np. w pierwsz? rocznic? ?mierci, podczas której, wraz z rodzin?, bliskimi i wszystkimi zainteresowanymi b?d? mogli w spokojnych warunkach pomodli? si? o jego zbawienie.
13.3. Pogrzeb nale?y ograniczy? do stacji w ko?ciele oraz stacji przy grobie. Nie wolno w czasie stanu epidemii organizowa? modlitwy w domu oraz konduktu pogrzebowego na cmentarz.
13.4. W czasie stanu epidemii nale?y organizowa? Msze ?wi?te pogrzebowe w ko?cio?ach. Do dn. 11 kwietnia 2020 roku mo?na je odprawia? tak?e w kaplicach – decyzja w tej sprawie nale?y do ksi?dza proboszcza. W ?wi?tyni ?atwiej zachowa? przepisy sanitarne oraz dop?yw ?wie?ego powietrza.
13.5. Wszelkie przemówienia powinny zosta? wyg?oszone jedynie na cmentarzu.
13.6. Przypominam o zakazie otwierania trumny, zarówno w ?wi?tyni, jak i na cmentarzu.

Dzie?a chrze?cija?skiej caritas

14.1. Jeszcze raz zwracam si? do wszystkich o podj?cie duchowej krucjaty w intencji jak najszybszego opanowania szerz?cej si? epidemii. Z jeszcze wi?ksz? gorliwo?ci? podejmujmy czyny wielkopostne: modlitw?, post i ja?mu?n?. O szczególnie intensywn? modlitw? prosz? ko?a ró?a?cowe w naszych parafiach. (por. „Apel Biskupa P?ockiego o modlitw? i wyobra?ni? mi?osierdzia w czasie Wielkiego Postu 2020” z dnia 20 marca 2020 roku). 
14.2. Obecny czas jest weryfikacj? autentyczno?ci naszej troski o chorych, ubogich i starszych, do czego wzywa nas nieustannie papie? Franciszek. Zwracam si? z pro?b? do wszystkich kap?anów, organizacji i stowarzysze? katolickich doros?ych, aby mieli szeroko otwarte oczy mi?osierdzia i, w miar? mo?liwo?ci, pomagali w zakupach, codziennych potrzebach, zw?aszcza osobom chorym, cierpi?cym, starszym oraz rodzinom wielodzietnym w ich domach.
14.3. Je?li to mo?liwe, prosz? o przekazanie w tym roku ofiar zebranych na kwiaty do Grobu Pa?skiego lub innych ?rodków parafialnych na dzie?a mi?osierdzia w danej wspólnocie. 
14.4. Prosz? ksi??y, aby wystawili w ko?cio?ach przygotowane przez diecezjaln? Caritas baranki wielkanocne, by wierni mogli je w swobodny sposób naby?, a ofiar? za nie wrzuci? do skarbon. Mo?na poinstruowa? wiernych, by baranki zabrali tak?e dla swoich s?siadów, zw?aszcza ludzi starszych.
14.5. W szczególny sposób zwracam si? do wspólnot parafialnych o pomoc osobom, które w wyniku obecnych zawirowa? trac? prac?, by wesprze? ich w poszukiwaniu nowych zaj?? dla utrzymania rodziny.

Zarz?dzenia ró?ne

15.1. Osoby, które s? obj?te kwarantann?, nie mog? uczestniczy? w liturgii i nabo?e?stwach w ko?cio?ach. W przypadku jakiejkolwiek pos?ugi wobec tych osób konieczna jest zgoda w?adz sanitarnych oraz poinformowanie telefoniczne Kancelarii Kurii Diecezjalnej.
15.2. Zgodnie z Zarz?dzeniem Rady Sta?ej Konferencji Episkopatu Polski z dnia 12 marca 2020 roku prosz?, by ko?cio?y pozostawa?y otwarte w ci?gu dnia dla indywidualnej modlitwy wiernych, tak?e z wystawionym Naj?wi?tszym Sakramentem.
15.3. Apeluj? do kap?anów i osób ?ycia konsekrowanego, by zgodnie z pro?b? abp. Stanis?awa G?deckiego codziennie o godz. 20.30 odmawiali w ko?cio?ach ró?aniec w intencji chorych i opiekuj?cych si? nimi oraz s?u?b medycznych, ko?cz?c go antyfon? maryjn? „Pod Twoj? obron?” w intencjach Ojca ?wi?tego.
15.4. Podtrzymuj? moj? pro?b?, by a? do odwo?ania wszystkie niedzielne Msze ?wi?te by?y ko?czone ?piewem „Suplikacji”. W pi?tki okresu Wielkiego Postu mo?na odprawia? Msz? ?wi?t? w intencji ludzi chorych i opiekuj?cych si? nimi s?u?b sanitarnych oraz o ?ask? wyzwolenia ?wiata od szerz?cej si? choroby [z formularza „Msza w jakiejkolwiek potrzebie”, nr 50, „Msza? Rzymski dla diecezji polskich”, wydanie II poszerzone, Pozna? 2009, s. 169-170].
15.5. Przypominam wszystkim Ksi??om o obowi?zku zachowywania rezydencji w parafiach. Wynika to nie tylko z przepisów w?adz, które prosz? o pozostanie w domach, ale tak?e z troski o zdrowie duchownych. Je?li który? z ksi??y zachoruje, parafianie zostan? pozbawieni pomocy duchowej. Jedynym powodem wyjazdu z parafii mog? by? wa?ne sprawy duszpasterskie.
15.6. Gdyby który? z kap?anów lub jaka? osoba zatrudniona w ko?ciele albo na plebanii dowiedzia?a si?, ?e zosta?a zaka?ona, nale?y zachowa? przepisy sanitarne oraz niezw?ocznie powiadomi? o tym telefonicznie Kancelari? Kurii Diecezjalnej.
15.7. Uwzgl?dniaj?c kan. 944 §2 KPK, zarz?dzam, aby w czasie stanu epidemii nie organizowa? indywidualnych lub grupowych procesji z Naj?wi?tszym Sakramentem poza terenem ko?cielnym, na ulicach, w powietrzu czy na wodzie. To samo dotyczy Dróg Krzy?owych na ulicach miast i wsi oraz wychodzenia kap?anów z relikwiami lub figurami poza obr?b placu ko?cielnego. Starajmy si? zachowa? w tych dniach powag? modlitwy i rozumne traktowanie wiary katolickiej.
15.8. Nale?y ograniczy? kontakty osobiste w kancelarii parafialnej. Wiele spraw mo?na za?atwi? telefonicznie lub mailowo.
15.9. W domach zakonnych i innych wspólnotach zamkni?tych (np. Wy?sze Seminarium Duchowne w P?ocku, Dom Ksi??y Emerytów w P?ocku) we wszystkich celebracjach mog? uczestniczy? jedynie mieszka?cy domu, bez udzia?u osób postronnych. W organizowaniu celebracji Wielkiego Tygodnia nale?y stosowa? powy?sze wskazania.
15.10. W zwi?zku z zawieszeniem zaj?? dydaktyczno-wychowawczych oraz zach?t? Ministerstwa Edukacji Narodowej do zdalnej pracy z uczniami, na stronie internetowej Wydzia?u Katechetycznego aktualizowane s? informacje o materia?ach, z których mog? korzysta? katecheci. W najbli?szym czasie b?dzie mo?liwe pobranie w formie pdf podr?czników do religii dla dzieci klas I-V, wydanych w P?ockim Instytucie Wydawniczym.
15.11. Jeszcze raz wzywam wszystkich, zarówno duchownych, jak i ?wieckich, do unikania zabobonnego i magicznego podej?cia do wiary w czasie pandemii. Zaczerpnijmy zdrow? nauk? o Bo?ym mi?osierdziu z Pisma ?wi?tego i Tradycji (por. „Zarz?dzenie Biskupa P?ockiego w odpowiedzi na Komunikat Przewodnicz?cego Konferencji Episkopatu Polski z dnia 13 marca 2020 roku”).
15.12. Apeluj? do Ksi??y Proboszczów, aby z uwagi na obecny czas pandemii z rozwag? podeszli do planowanych na ten rok prac inwestycyjnych i budowalnych w parafii, planuj?c racjonalnie tegoroczne wydatki.
15.13. Zwracam si? do Ksi??y Dziekanów o pomoc w dotarciu z niniejszym zarz?dzeniem do wszystkich kap?anów w dekanatach.
15.14. W razie w?tpliwo?ci lub pyta? nale?y kontaktowa? si? z Kancelari? Kurii Diecezjalnej.
15.15. Zarz?dzenie obowi?zuje do odwo?ania, je?li nie zostanie wskazane inaczej.

Wszystkie powy?sze zarz?dzenia s?u?? roztropnej trosce o zbawienie oraz zdrowie i ?ycie kap?anów i wiernych. W trudnym dla nas czasie pandemii szukajmy Boga nie tylko na modlitwie i w trosce o w?asne zbawienie, ale tak?e w samaryta?skiej pomocy drugiemu cz?owiekowi. Oddawajmy siebie i nasz los Bo?ej opatrzno?ci: „W Tobie pok?adamy nadziej?, bo Ty uczyni?e? wszystko” (Jr 14,22). Polecajmy si? ch?tnie wstawiennictwu Salus Populi Masoviae – Zbawieniu Ludu Mazowsza, jak nazwa? Matk? Bo?? Czerwi?sk? kard. Karol Wojty?a, oraz ?w. Stanis?awa Kostki, który wiele razy chroni? nasz lud od zarazy.
Przez ich or?downictwo wypraszam potrzebne ?aski dla w?a?ciwego i owocnego prze?ycia obchodów paschalnych i wszystkim Diecezjanom z serca b?ogos?awi?: w imi? + Ojca + i Syna, + i Ducha ?wi?tego.

P?ock, dnia 26 marca 2020 roku
Nr 723 / 2020

† Piotr Libera
Biskup P?ocki

Ks. Piotr Grzywaczewski
Kanclerz